23 sierpnia 2020 r. grupa rowerowa z klubu 4R przy PTTK w Olsztynie wyruszyła do Lubawy w celu odkrywania uroków przyrodniczych ziemi Lubawskiej. Jest to kontynuacja cyklu wycieczek pod hasłem Poznajemy Nasz Region - pt. "Po ziemi Gminy Lubawa na rowerze". Pomysłodawcami i organizatorami wycieczki byli kol. Marian i Jerzy Ewertowscy.

Członkowie klubu 4R spotkali się ok. godz. 9  się na stacji paliw ORLEN w Lubawie i ruszyli na trasę rowerową, tj. Lubawa – Lipy – Glaznoty – Leśniczówka Napromek – Prątnica - Rumienica - Truszczyny - Zwiniarz - Lubawa. Grupa przejechała 67 km.

Lubawa jest stolicą ziemi historycznej, której nadała nazwę. Wywodzący się z tych stron bp Bernard Czapliński mówił o „świętej ziemi lubawskiej”. Miasto było grodem pruskich Sasinów, których na początku XIII w. nawracał biskup Chrystian. W 1257 r. objęli Lubawę w posiadanie biskupi chełmińscy i postawili rezydencję – zamek. Rządzili tu z górą 500 lat. Stąd w herbie miasta jest biskup w mitrze, z pastorałem. Na zamku w Lubawie wielokrotnie przebywał Mikołaj Kopernik.

Atrakcje turystyczne na trasie rowerowej:
1) Lubawa- miasto leżące na Ziemi Lubawskiej, należące do sieci miast Cittaslow, z wieloma zabytkami:
a) XVII-wieczny klasztor bernardynów, w którego skład wchodzą kościół pw. Świętego Jana Chrzciciela z początku XVII w., zabudowa klasztorna  z unikatowym stropem kasetowym, a także XVI-wieczny krucyfiks i płyta nagrobna Mikołaja Chrapieckiego, fundatora klasztoru,
Kościół pw. św. Jana Chrzciciela i św. Michała Archanioła w Lubawie - klasztor franciszkanów w Lubawie ufundował biskup chełmiński Mikołaj Chrapicki, który w 1508 roku przeniósł się tu po przekazaniu rządów diecezją Janowi Konopackiemu. Biskup Chrapicki został pochowany w kościele franciszkańskim św. Jana Chrzciciela w Lubawie.
Obecny kościół został zbudowany w latach 1600–1610 dla bernardynów z prowincji polskiej, a ufundował go miecznik pruski Seweryn Zaleski. Przez kolejne dwa i pół roku wnętrze stopniowo otrzymywało wyposażenie. W tym czasie powstały dekoracje stropu nad nawą i prezbiterium, stalle, ołtarz i ambona. Budowla została konsekrowana w 1613 roku. W 1821 roku świątynia została przejęta przez ewangelików. W latach 1866–1887 świątynia została gruntownie wyremontowana. Zostały wtedy wybudowane boczne empory i zostały wybite dodatkowe otwory okienne. W czasie remontu przeprowadzonego w 1976 roku te przebudowy zostały cofnięte. Zostawiono jedynie słupy podtrzymujące dawne empory. W latach 1994–2002 (z przerwami) w świątyni zostały przeprowadzone prace konserwatorskie, głównie przy zabytkowym stropie.
Jest to budowla wzniesiona w stylu późnorenesansowym, posiadająca smukłą formę, wybudowana z cegły na planie prostokąta i otynkowana. Do niej przylega wieża, która jest częściowo wtopiona w korpus nawowy, posiadająca kruchtę w przyziemiu, zakończona charakterystycznym cebulastym hełmem, podwyższonym przez latarenkę. Korpus nawowy jest oszkarpowany i pokryty dwuspadowym dachem, złożonym z dachówki. Wnętrze dzielą dwa rzędy drewnianych słupów, sprawia to wrażenie, jakby kościół miał trzy nawy. Świątynia posiada mnóstwo cennych zabytków. Są to m.in. ambona w stylu renesansowym, krucyfiks z XIV wieku. W prezbiterium jest umieszczony ołtarz główny w stylu barokowym z 1728 roku, wykonany przez lubawianina, Jerzego Dąbrowicza. Wysokość ołtarza była powodem Zdemontowania belki tęczowej z Chrystusem na krzyżu i otaczających go rzeźb. Na początku XVII wieku także w warsztacie stolarskim w Lubawie zostały wykonane stalle. Ich twórcą był Seweryn Dytlof. Malowidła na zapleckach, które przedstawiają wizerunki patronów świątyni, zostały namalowane przez nieznanego z imienia artystę Chmielewskiego. W kronice konwentu znajduje się także informacja, że Dytlof i Chmielewski wykonali również ukończony w 1611 roku strop nad prezbiterium.
Kasetonowy strop. Drewniany strop obejmuje całą powierzchnię nawy (jego wymiary to 22,2 x 11,8 m). Jest to strop w formie kasetonu, podwieszonego między belkami. Składa się z 9 rzędów po 20 pełnych kasetonów i 2 skrajnych rzędów kasetonów połówkowych przy elewacji wschodniej i zachodniej. Cały strop pokrywa polichromia. W 4 rzędach Są umieszczone przedstawienia figuralne. Są to sceny przedstawiające m.in. życie Chrystusa, Matki Bożej, sceny ze Starego i Nowego Testamentu, postaci Apostołów, Ewangelistów i świętych, sceny symboliczne, a także herb fundatora świątyni. Pozostałych 5 rzędów kasetonów pokrywa dekoracja ornamentalno-roślinna. Dodatkowym elementem dekoracyjnym stropu są drewniane rozety, znajdujące się w pięciu rzędach kasetonów, posiadające motywy roślinne i na skrzyżowaniach kratownicy.

b) drewniany kościół pw. Świętej Barbary wybudowany w 1779 r. w stylu barokowym.
Kościół  pw. św.Barbary w Lubawie - drewniany kościółek filialny pw. św. Barbary w Lubawie, to jeden z najcenniejszych zabytków w Lubawie, usytuowany w centrum Świętej Ziemi Lubawskiej przy ul. Grunwaldzkiej. Kościół należy do parafii pw. Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny i św. Anny. Kościół ten przez miejscową ludność zwany szpitalnym, Barbarką bądź Basią – istnieje w miejscu kaplicy św. Barbary, zbudowanej z fundacji biskupa Mikołaja Chrapickiego w 1500r. Kaplica została zniszczona 1629r., podczas wojny szwedzkiej. Odbudowano ją – pw. św. Jana i św. Barbary w latach 1672-1676. Pożar miasta w 1724r.,dosięgnął również kaplicę. W miejscu pogorzelisku w latach 1770-1779 wzniesiono na miejscu dawnego kościoła i szpitala pw. św. Jerzego, obecny Kościoł pw. Św.Barbary, który znajdował się poza obrębem starego miasta. Jest to kościół drewniany o konstrukcji zrębowej z późnobarokowym pięknym ołtarzem głównym, który tworzy zwartą całość wraz z otaczającymi go ołtarzami bocznymi. Budowla stoi na kamiennej podmurówce i jest jednonawowa z przylegającą zakrystią oraz skarbcem. Od strony wschodniej wzniesiona prostokątna wieża o konstrukcji zrębowej, której hełm zwieńczony jest chorągiewką wiatrową z datą roczną 1811. W świątynia znajduje się sześć cynowych świeczników oraz ambona z XVIII w., olbrzymia ręcznie wykonana kłódka oraz zamocowana u stropu finezyjna późnobarokowa tęczowa belka, na której widnieje Grupa Ukrzyżowania. Poza tym na konsolach w nawie znajdują się rzeźby św. Jana Nepomucena i św. Jerzego. Na drewnianej wieży znajduje się, lany w Gdańsku, zabytkowy dzwon z 1716 r. Całość upiększają organy o zewnętrznej oprawie neorenesansowej. Wystrój kościoła bez wątpienia zalicza się do najpiękniejszych wnętrz barokowych na terenie województwa warmińsko-mazurskiego. Kościół należy do grupy ośmiu drewnianych kościołów zbudowanych między XVI a XVIII w., które znajdują się na na terenie Ziemi Lubawskiej.
Strop przykryty pozorną kolebką o profilu falistym,podłoga deskowa. – W ścianach bocznych świątyni dwie trójboczne wnęki spowiedne otwarte do wewnątrz. – Organy o zewnętrznej oprawie neorenesansowej i współczesnym wyposażeniu – zbudowane przez Edwarda Witeka – pochodzącego z Ebląga – 1910r, instrument : traktura pneumatyczna , wiatrownice pneumatyczne stożkowe, miech fałdowy, 6 rejestrów, 2 manuały + pedał.

c) Kościół pw. Św. Anny w Lubawie - kościół został wybudowany na terenie średniowiecznego założenia obronnego Lubawy (niem. Löbau), w obrębie murów miejskich (obecna ulica Kościelna).
Kościół powstał około 1330 roku i jest najstarszym kościołem w Lubawie. Świątynia to jednonawowa, średniowieczna hala murowana z cegły w stylu gotyckim, z drewnianym sufitem w kształcie sklepienia beczkowego. Wzniesiono go na planie prostokąta z usytuowaną po stronie zachodniej kwadratową wieżą. W jej przyziemiu znajduje się kruchta, do której wiedzie portal ostrołukowy. Wieżę podzielono pojedynczymi poziomymi pasami blend i nakryto dachem czterospadowym, zwieńczonym chorągiewkami z herbami biskupów: Stanisława Hozjusza i Piotra Kostki. W późniejszym okresie kilkakrotnie była niszczona i o odbudowywana, m.in. po pożarach z 1533 i z 1545 roku. Większe naprawy przeprowadzano też w latach 1612 i 1778. W 1582 roku do kościoła dobudowano od strony południowej kaplicę św. Barbary, ufundowaną przez Magdalenę Mortęską (kaplica Mortęskich). Kwadratowa kaplica Mortęskich, z umieszczonymi w ścianach kulistymi otworami okiennymi, nakryta została półkolistą, czarną kopułą. Pod kaplicą mieści się krypta grobowa rodziny Mortęskich. Znajduje się w niej figurka Matki Boskiej Lipskiej w złoconym Medalionie ołtarza z I pół XVIIIw. (odrestałrowanej w 2018r.) Wejście do kaplicy zdobi portal z 1722 roku. Około 1600r., przebudowano szczyt wschodni oraz, dobudowano zakrystię od strony południowej. Na drzwiach zakrystii znajduje się herb biskupa Wawrzyńca Gembickiego. Ściany korpusu wzmocnione zostały szkarpami i podzielone oknami ostrołukowymi w obwódkach gzymsowych. Elewacje ozdobiono gzymsem podokapowym i poziomymi pasami blend. Szczyt wschodni, z łagodnymi spływami wolutowymi, udekorowano tynkowanymi wnękami. Nawę zamknięto dachem dwuspadowym krytym dachówką. W początkach XVIIw., adoptowano kruchtę północną na kaplicę Aniołów Stróżów, pozostawiając renesansowy XVI-wieczny portal. Do kruchty w XIX wieku dobudowano prostokątne baptysterium. We wnętrzu świątyni znajdują się bogate elementy wystroju wnętrza :
• Złocony, barokowy Ołtarz Główny z 1723 roku, wykonany został w pracowni rzeźbiarskiej lubawskiego snycerza Jerzego Dąbrowicza. Centralne miejsce w ołtarzu zajmuje XVII-wieczne przedstawienie Matki Boskiej Różańcowej, które kryje pod sobą Ołtarz Ukrzyżowania, datowany na 1510-20.
•  W zwięczeniu Ołtarza umieszczona jest XX-wieczna kopia późnogotyckiego przedstawienia Św Anny Samotrzeć.
• Wystrój wnętrza uzupełniają dwa marmoryzowane boczne Ołtarze pw. Świętej Trójcy i Najświętszego Serca Jezusowego z II pół. XVIII wieku oraz nieco wcześniejsze z I połowy XVIII wieku.
• Ołtarze pw. Świętej Rodziny (przeniesiono z kościoła pobernardyńskiego w 1821 roku) i Ukrzyżowania.
• W kościele jest także ambona z pierwszej połowy XVII wieku
• XVII-wieczna ława barokowa z herbem Odrowąż, kartusze herbowe biskupów chełmińskich: Piotra Kostki herbu Dąbrowa (1574-1595) i Wawrzyńca Gembickiego herbu Nałęcz (1600-1610).
• Epitafia, m.in.: wojewody pomorskiego, Ludwika Mortęskiego wykonany po 1625 roku, wojewody malborskiego, Samuela Zelińskiego i jego żony Zofii Mortęskiej z 1629 roku, burmistrza lubawskiego, Jana Chrystiana Fabrycjusza z 1678 roku.
• Są tutaj również cenne zabytki sztuki złotniczej, w tym m.in.: kociołek na wodę święconą z XV wieku, kielichy: srebrny z lat 1496-1507, srebrny z 1637 roku, srebrny, pozłacany z lat 1668-1710, srebrny, pozłacany z 1700 roku, srebrna taca do ampułek z 1603 roku, monstrancja srebrna, złocona z 1689 roku, relikwiarz srebrny, pozłacany z lat 1681-1693, puszka srebrna, pozłacana z lat 1689-1693, monstrancja, naczynie na oleje święte i łódka do kadzidła z 1715 roku.
•  Przy parafii utworzono Muzeum Ziemi Lubawskiej, w którym znajdują się epitafia, obrazy oraz złotnicze wyroby sakralne.

d) ruiny zamku biskupów chełmińskich z przełomu XIV i XV w.  zniszczona w wyniku pożaru w 1813 r.

e) pozostałości średniowiecznych murów miejskich z okresu XIV–XVI w. z dwoma gotyckimi basztami obronnymi.  Jedna z nich na przełomie XVII i XVIII w. została przebudowana i funkcjonuje jako dom mieszkalny,

f) zabytkowe kamienice z okresu secesyjnego z początku XX w.

2) Lipy - Sanktuarium Matki Bożej Lipskiej (kościół z 1861 r. wybudowany po pożarze murowanej kaplica z 1629 r.)
Sanktuarium Matki Bożej Lipskiej - Kult Maryi w lipskim znaku trwa co najmniej od początku XV w. Jej wstawiennictwa szukali pielgrzymi z ziemi lubawskiej, z Prus Książęcych, Pomorza i Mazowsza, podczas zaborów zza kordonu granicznego. Sława cudów doświadczanych za przyczyną Lipskiej Orędowniczki, przyciągała na uroczystości odpustowe 1 i 2 lipca wielotysięczne rzesze. „W procesyi bierze udział zazwyczaj tak wielka liczba wiernych, że podczas gdy pierwsi daleko są już za miastem, ostatni jeszcze z fary nie wyszli” – pisał w 1880 r. ks. Jakub Fankidejski.
Według znanych nam przekazów pierwszą kapliczkę wzniesiono zaraz po schrystianizowaniu tych terenów w miejscu wspomnianej lipy. Pierwszą murowaną kaplicę, którą zbudowano w 1629 r., ufundowały siostry Mortęskie. Po pożarze w 1861 r., wzniesiono na jej miejscu kościół w stylu neogotyckim, który przetrwał do dnia dzisiejszego.
Figurkę Matki Bożej Lipskiej przechowuje się tu jedynie w czasie dni odpustowych, kiedy przypada rocznica jej koronacji – 2 lipca. Na co dzień wizerunek znajduje się w ołtarzu bocznym kościoła pw. Świętej Anny.
3) Glaznoty - wieś położona nad rzeką Gizelą nie daleko Dylewska Góra. W pobliżu wsi znajduje się rezerwat Jezioro Francuskie. Nazwa niewielkiego jeziora wiąże się z utopieniem w nim w 1813 roku 80 Francuzów przez okolicznych chłopów.
Kościół ewangelicki w Glaznotach - został wybudowany na wzniesieniu około 1400 r. jako solidny, kamienny budynek. W czasach katolickich zapewne pw. Najświętszej Marii Panny, co potwierdzałaby niemiecka nazwa miejscowości – Marienfelde.  Jest gotycką budowlą salową bez wyodrębnionego prezbiterium, wzniesiona z kamieni polnych, o murach wzmocnionych masywnymi przyporami. Od zachodu posiada wieżę na planie kwadratu z gotyckim, ostrołukowym portalem (naroża są oszkarpowane), a od północy zakrystię. Budynek otacza cmentarz, obwiedziony murem kamiennym. W latach 1713 i 1899 przeprowadzono w kościele gruntowne prace restauratorskie.
Liczne wojny w średniowieczu nie ominęły Glaznot. W 1397 r. komtur Johann von Schonfeld kupił  wieś (60 włók ziemi z młynem), aby uratować ją przed spustoszeniem. Nie pomogło to jednak, gdyż w 1410 r. w czasie wojny z Zakonem Krzyżackim i w okresie tzw. wojny głodowej w 1414 r., miejscowość została całkowicie zniszczona przez wojska polsko-litewskie. W 1437 r. majątek został zgłoszony jako pusty, ale solidne mury kościoła ocalały.
Mimo upływu czasu, przetrwały do dziś gotyckie figury Apostołów z nieistniejącego już ołtarza, datowane na początek XV w. Przed II wojną światową przekazano je do zamkowych zbiorów muzealnych w Królewcu, jednak niektóre szczęśliwie ocalały i można je oglądać w kolekcji Muzeum Warmii i Mazur na zamku w Lidzbarku Warmińskim. Zaginęły z Glaznot trzy granitowe chrzcielnice z XV w.
W 1525 r. ostatni mistrz zakonu Albrecht von Hohenzollern sekularyzował Zakon Krzyżacki, przyjmując wyznanie protestanckie. Mieszkańcy Glaznot, którzy znaleźli się w granicach nowo utworzonych Prus Książęcych, zgodnie z zasadą „cuius regio eius religio”, przyjęli luteranizm. Stanowisko pierwszego pastora, który głosił Ewangelię zgodnie z nauką Marcina Lutra objął przybyły do pobliskiego Lipowa w 1532 r. – Michał Michał Wichert. Urzędujący tam duchowny był zobowiązany odprawiać nabożeństwa w Lipowie, Samborowie, Smykowie i Glaznotach.

4) Grodzisko średniowieczne w Zajączkach - Grodzisko pruskie zwane Sassenpils (gród Sasinów). Ulokowane na wysokiej krawędzi doliny rzeczki Gizeli, 1,2 km na południe od wsi oraz 0,3 km na północny wschód od z niszczonej wsi Zakurzewo. Obiekt o owalnej w planie formie (36×28 m) otoczony jest wysokim (do 8 m) wałem. W zachodniej części korona wału ma wyraźne obniżenie, będące najpewniej reliktem wjazdu bramnego. Od zachodu i południa grodzisko odcięte jest suchą fosą od nasady półwyspowato ukształtowanego w tym miejscu terenu. Na zachód i południe od obiektu zarejestrowano ślady osady przygrodowej w postaci fragmentów ręcznie lepionej i obtaczanej ceramiki. Zajączki odnotowano po raz pierwszy w źródłach pisanych w 1328 r. jako dobra rycerskie.

5) Wiadukt kolejowy w Glaznotach - Most został zbudowany w 1909 roku, jako jeden z dwudziestu pięciu na trasie z Samborowa (niem. Bergfriede) do Turzy Wielkiej (niem. Gross Tauersee). Była to najokazalsza budowla inżynierska na tym szlaku. Trzyprzęsłowy wiadukt wyróżniał się nie tylko rozmiarami, ale i wyjątkową urodą architektoniczną. Zbudowano go nad drogą, która wiodła ze wsi Glaznoty (niem. Marienfelde) do młyna na rzece Gizeli, funkcjonującego od połowy XIV wieku.
Szlak kolejowy - Linię normalnotorową Deutsche Reisebahn: Ostróda – Samborowo – Turznica – Smykówko – Zajączki – Klonowo – Marwałd – Dąbrówno – Brzeźno Mazurskie – Uzdowo – Turza Wielka o łącznej długości 50,1 km otwarto 1 października 1910 roku. Była to ostatnia linia żelazna zbudowana w dawnym powiecie ostródzkim.
Stacje kolejowe dysponowały kilkoma torami z rozjazdami każda i małymi nastawniami. W nomenklaturze Deutsche Reisebahn, Samborowao, Dąbrówno i Turza Wielka miały status stacji kolejowych 3 klasy, pozostałe były stacjami 4 klasy – z wyjątkiem Turznicy, która była przystankiem (ale dwutorowym z rozjazdami). Szlak zaliczano do linii kolejowych III rzędu.
Po zakończeniu I wojny światowej, w wyniku plebiscytu przeprowadzonego 11 lipca 1920 roku granica polsko-niemiecka przecięła szlak na 40,4 km za stacją Brzeźno Mazurskie, a dwie ostatnie miejscowości szlaku włączone zostały do państwa polskiego. W związku z tym dawna stacja Gross Tauersee utraciła swój charakter tranzytowy, zaś szlak kolejowy stracił część potencjału ekonomicznego. Niemniej jednak nadal odgrywał istotną rolę jako główna oś transportowa służąca spółkom gospodarczym powołanym przez związki posiadaczy ziemskich powiatu ostródzkiego, głównie na terenie Wzgórz Dylewskich: rodzinę Negenborn z Klonowa (bydło mleczne) i rodzinę Kramer z Zajączek (produkcja ziemniaków i spirytusu). W latach 30 i 40 na linii kursowały trzy pary pociągów. Pomiędzy 1920 a 1939 rokiem nie prowadzono ruchu przez granicę pomiędzy Uzdowem i Brzeźnem Mazurskim. Ruch na całym szlaku od Samborowa po Turzę Wielką wznowiono dopiero w 1939 r. Według rozkładu z 1939 roku wieczorny skład dojeżdżał do Brzeźna i tam „nocował”, by rano powrócić do Ostródy. Parowóz odsyłano do Dąbrówna do nawęglenia, nawodnienia i odszlakowania, gdyż tylko tam było odpowiednie zaplecze techniczne. Składy 834 i 831 miały 15-minutowy postów w Samborowie dla skomunikowania z pociągiem do/z Iławy.
W 1945 roku torowiska tej linii kolejowej zostały rozebrane przez żołnierzy Armii Czerwonej i wywiezione do Związku Radzieckiego. Oszczędzono jedynie polski odcinek szlaku, który na trasie Uzdowo-Turza Wielka (z przedłużeniem do Działdowa) funkcjonował jeszcze w latach 1947-1962.
Krąg wspólnoty kultur w Glaznotach - miejsce kultury pamięci poświęcone pokoleniom anonimowych, a także znanych z imienia i nazwiska, twórców wyjątkowego wizerunku kulturowego i cywilizacyjnego Wzgórz Dylewskich.
Kamienne kręgi należą do najstarszych symboli wspólnoty budowanej wokół centralnie umieszczonego punktu mediacyjnego, za pośrednictwem którego wspólnota jest rozszerzana i wzmacniana. Oparte na sakralnej idei kosmogonicznego okręgu, w którym urodził się świat, wiążą się nierozerwalnie z paneuropejską kulturą Celtów i późniejszych Gotów, ślady osadnictwa których odkryto na Wzgórzach Dylewskich. Oba te ludy budowały kręgi kamienne w swoich miejscach świętych. Krąg Wspólnoty Kultur zbudowany jest z kamieni przyniesionych przez lodowiec ze Skandynawii, z kolebki ludów gockich. W centralnie umieszczonym menhirze wyrzeźbiono scalone wizerunki dwóch „bab”, wczesnośredniowiecznych posągów z Prątnicy i Bratiana, związanych z kulturą duchową Sasinów, staropruskich przodków dzisiejszych mieszkańców Wzgórz Dylewskich. Przez takie połączenie krąg symbolicznie łączy wątki europejskie i kotwiczy je w tradycji lokalnej. Przestrzeń kręgu to uniwersalne miejsce spotkań duchowych sukcesorów różnych tradycji kulturowych, które funkcjonowały w tej niezwykłej krainie. Sąsiedztwo gotyckiego kościoła, który na przestrzeni wieków był centrum wspólnot katolickiej i ewangelickiej, dopełnia sakralne uniwersum kręgu, udzielając mu swej wartości jednoczącej - ponadnarodowej i zwyczajnie ludzkiej.

6) Leśniczówka Napromek - osada leśna na Wzgórzach Dylewskich oraz Ośrodek Rehabilitacji Dzikich Zwierząt prowadzony przez Nadleśnictwo Olsztynek.
7) Prątnica - gotycki kościół pw. Świętej Katarzyny z wizerunkiem Matki Bożej z Dzieciątkiem w ołtarzu głównym.
8) Grodzisko w Gutowie - grodzisko położone na południe od wsi, przy szosie do Rumian.  Grodzisko posiada charakter obronny, i wskazuje na osadnictwo słowiańskie napływające z ziemi chełmińskiej oraz Mazowsza. Podobnie jak grody w Trzcinie, Zwiniarzu i Tarczynie stanowiło zapewne rubież obronną przed napierającymi od północy Prusami w czasach panowania Piastów. Grodzisko użytkowane było w IX-XI w.
Znajdujące się na Ziemi Lubawskiej grodziska Pruskie oraz Słowiańskie świadczą o granicznym charakterze tych ziem we wczesnym średniowieczu.

9) Groszki - 11 lipca 1920 roku mieszkańcy Groszek podczas Plebiscytu na Warmii i Mazurach opowiedzieli się za przyłączeniem swojej miejscowości do Polski. Niedaleko przebiegała granica Państwa Polskiego z Niemcami.
Plebiscyt z 11 lipca 1920 r. dotyczył ustalenia przebiegu granicy pomiędzy Polską i Niemcami na Powiślu, Warmii i Mazurach. Decyzję o jego przeprowadzeniu podjęto w 1919 r. na paryskiej konferencji pokojowej kończącej I wojnę światową. Nad przebiegiem głosowania czuwały komisje międzysojusznicze powołane przez Ligę Narodów. Na czas plebiscytu wojska niemieckie miały opuścić sporny teren. Jednak przeciwko Polsce działała  dotychczasowa administracja, uaktywniły się też niemieckie bojówki, które zastraszały miejscowych Mazurów. Niekorzystnym czynnikiem była również wojna polsko-bolszewicka i tragiczne położenie wojsk polskich w czerwcu i lipcu 1920 roku, co dawało niemieckiej propagandzie pretekst do określania Polski mianem państwa sezonowego. Poza tym na kartach wyborczych zamiast słowa Niemcy wydrukowane były słowa Prusy Wschodnie. Mazurzy i Warmiacy mieli zatem wybierać między znanymi im Prusami Wschodnimi, a odradzającym się państwem polskim. W dniu plebiscytu w wyborach wzięło udział ok. 60% uprawnionych. Nie głosowali przede wszystkim Mazurzy, którzy ugięli się przed niemieckim terrorem. Ostatecznie niemal cały obszar plebiscytowy pozostał w granicach Niemiec. Polsce przyznano jedynie 8 wsi (5 na Powiślu: Małe Pólko, Nowe Lichnowy, Kramarowo, Bosztych i Janowo oraz 3 na Mazurach: Lubstynek, Napromek i Groszki).

10) Truszczyny - miejscowość w otulinie Welskiego Parku Krajobrazowego z obserwatorium astronomicznym. Ze względu na COVID-19 nie mogliśmy zwiedzić tego obiektu.
11) Zwiniarz - gród z XII wieku, powstały prawdopodobnie z inicjatywy Bolesława Krzywoustego.

Na terenie Leśniczówki Napromek i plaży w Zwiniarzu zorganizowano poczęstunek dla uczestników wycieczki rowerowej.

Składamy serdeczne podziękowania Ks. pastorowi Krzysztofowi Kopaczowi za zorganizowanie ciekawego spotkania i umożliwienie zwiedzania kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w Glaznotach oraz Panu Lechowi Serwotce, leśniczemu leśnictwa Napromek, za umożliwienie zwiedzenia Ośrodka Rehabilitacji Dzikich Zwierząt w Napromku prowadzonego przez Nadleśnictwo Olsztynek.

Dziękujemy uczestnikom za udział w wycieczce rowerowej z przygodami i zapraszamy do /Zapraszamy do fotogalerii/ oraz na kolejne wyprawy rowerowe /Kalendarz imprez/

Dariusz Stecki