W dniu 7 czerwca 2020 r., po długim okresie kwarantanny związanej z pandemią COVID-19, grupa rowerowa z Klubu Turystyki Rowerowej 4R przy PTTK w Olsztynie wybrała się na wycieczkę rowerową do Gminy Bartoszyce, której celem było odkrycie atrakcji turystycznych terenów przygranicznych. Grupa przejechała 56 km. Pomysłodawcą i współorganizatorem wycieczki była kol. Anna Kuźmowicz.

Członkowie klubu 4R spotkali się ok. godz. 9 w Kiertynach Małych na terenie posesji za domem sołtysa i ruszyli na trasę rowerową, tj. Kiertyny Małe – Łojdy – Tolko – Wojciechy – Żywkowo – Bezledy – Kiertyny Małe (Całkowity dystans 56 km).
Po trasie wycieczki rowerowej uczestnicy zobaczyli i zwiedzili:
- Pałac w Łojdach wybudowany w 1877 roku w stylu neoklasycystycznym w miejscu starszego dworu
z XVIII wieku jako siedziba rodu von Negenborn. Zarządzali oni pałacem aż do 1945 roku, a majątek przejęli od osiadłej tu od XVII wieku mazurskiej rodziny Myślętów. Ród hodował w majątku słynące z wydajności krowy mleczne.
W pierwszej ćwierci XX wieku do pałacu dobudowano prostopadłe od strony zachodniej skrzydło.
Po II wojnie światowej mieściły się w nim biura i mieszkania pracowników PGR-u. W końcu lat 80 pałac gruntownie modernizowano, jednak jego konserwację przerwano. Od 2000 roku pałac pozostaje w rękach prywatnych, a nowy właściciel wyremontował pałac i zadbał o jego otoczenie.
Zespół pałacowy składa się z budynku pałacu głównego, parku ze stawem oraz rozległego podwórza gospodarczego. Pałac otacza dobrze zachowany park krajobrazowy, w którym występuje liczny starodrzew różnych gatunków oraz w części ogrodowej niewielki staw ze sztuczną wyspą i kładką.
- Pałac w Tolko wybudowany pod koniec XVII wieku w stylu barokowym jako siedziba rodu von Tettau. Powstał w miejsce dawnego dworu z połowy XVI wieku (założony najprawdopodobniej przez Jana von Tettau). Przy jego budowie częściowo wykorzystano także konstrukcje i pozostałości po dawnym dworze, jak część ściany o konstrukcji szachulcowej czy fragmenty więźby dachowej znajdujące się w zachodniej części pałacu. Budowa pałacu przebiegała w tym samym czasie, co budowa całego majątku. Założono wtedy, z wykorzystaniem starego drzewostanu, barokowy park, którego regularny układ nadal pozostaje widoczny oraz infrastrukturę gospodarczą w postaci podwórza gospodarczo-inwestorskiego oraz domków dla pracowników i służby majątku.
Pod koniec XIX wieku przeprowadzono, zachowując pierwotną formę, modernizację budynku. Na zewnątrz ograniczyła się do dobudowania elewacji bocznej od strony wschodniej oraz niewielkiej przybudówki z tarasem do ogrodu. Natomiast we wnętrzach przeprowadzono generalną przebudowę, dzięki czemu uzyskały one cechy stylu późnoklasycystycznego z elementami neobaroku. Zmodernizowano także całe założenie majątkowe i przebudowano park na krajobrazowy oraz wniesiono domek ogrodnika.
Najwybitniejszą postacią rodu von Tettau, która mieszkała w pałacu był Georg von Tettau, feldmarszałek Królestwa Prus i komtura Zakonu Joannitów. Jego herb z krzyżami maltańskimi znajduje się do dzisiaj nad głównym wejściem do pałacu.
Pałac i majątek, cały czas będąc siedzibą rodziny von Tettau, przetrwały w tym stanie do II wojny światowej. Po 1945 na terenie majątku utworzono PGR, a sam pałac służył jako biura i mieszkania pracowników. Zespół pałacowy składa się z pałacu o powierzchni 1500 m2 oraz 5,5 hektarowego parku krajobrazowego wraz z dwoma stawami. Naprzeciwko pałacu znajduje się kościół, który powstał z budynku po stajni.
Dzięki uprzejmości obecnego właściciela pałacu, za co serdecznie dziękujemy, mogliśmy zajrzeć do środka oraz zapoznać się z kolejami jego losu od czasu nabycia przez niego pałacu.
- Kościół w Wojciechach wybudowany w stylu gotyckim  najprawdopodobniej w XIV wieku, ale pierwsza zachowana wzmianka podchodzi dopiero z 1498 r. Przed reformacją należał do archiprezbiteriatu lidzbarskiego. W 1527 r. uległ znacznemu niszczeniu, odbudowany w XVI wieku, a przebudowany w 1655r. Kolejne rozbudowy kościoła następowały w roku 1720 (przebudowana kruchta), 1751 (wieża), 1869 (zakrystia). W latach 1525-1945 pozostawał w posiadaniu protestantów a patronat sprawowali Kreytzwenowie z Piast Wielkich. Parafię katolicką erygowano ponownie w 1962 r.
- Żywkowo jest to najpopularniejsza z polskich tzw. „bocianich wsi”. Odnotowuje się, że Żywkowo zamieszkuje ok. 160 bocianów białych w 42 gniazdach. Najwięcej bocianich gniazd (24) ma w swoim gospodarstwie Polskie Towarzystwo Ochrony Ptaków. W maleńkim Żywkowie mieszka dwa razy więcej bocianów niż ludzi. Kilkadziesiąt gniazd rozmieszczonych na domach, drzewach i słupie elektrycznym tworzy największą kolonię bociana białego w Polsce. Dlatego właśnie tutaj Północnopodlaskie Towarzystwo Ochrony Ptaków realizuje projekt „Bociania wieś”.
Jak wszystkie żywe stworzenia , bociany muszą nie tylko mieć, gdzie mieszkać, ale również, co jeść. Urozmaicony krajobraz okolic Żywkowa, pełen podmokłości, łąk i zadrzewień śródpolnych, jest idealnym miejscem ptasich łowów. Co ciekawe, bociany białe żerują tylko na terenach wykorzystywanych rolniczo. Niekoszona przez dwa lata łąka przestaje być dla  nich atrakcyjna.
We wsi stanęła wieża widokowa, umożliwiająca podglądanie życia w bocianim gnieździe.
Od ornitologa obserwującego bociany z wieży widokowej mogliśmy dowiedzieć się, że w tym roku do Żywkowa przyleciały 40 pary bocianów.
- Neogotycka kaplica grobowa Olenburgów ukryta w lasku tuż za Bezledami pochodząca z ostatniego 25-lecia XIX wieku. Budynek zbudowany z cegły tzw. licówki, na podmurówce z granitowych, ociosanych głazów. Budowniczy zadbał o łączenia (fugi) zarówno między cegłami, jak i kamieniami. Zaprawa ukształtowana jest w wypukłe linie. Kaplica zbudowana jest w planie prostokąta z przedsionkiem i portalem, w którym są zdobione drzwi. Niestety, zamknięte na głucho, częściowo zniszczone i zabezpieczone metalowymi płytami skręconymi potężnymi śrubami.
- Kościół pw. Św. Maksymiliana Marii Kolbe w Bezledach wybudowany w 1986 r., gdzie znajdują się siedmiogłosowe organy, ufundowane przez ofiarodawcę z Anglii i Droga Krzyżowa ufundowana przez Jadwigę i Mieczysława Jasińskich.

Na zakończenie wycieczki  Kiertynach Małych, kol. Anna Kuźmowicz wraz z uczestnikami zorganizowała "podwórkowy piknik". Była pyszna sałatka jarzynowa z „kiertynowskich” warzyw oraz pleśniak z tutejszej czarnej porzeczki oraz kiełbaski pieczone na grillu.
Organizatorzy dziękują rowerzystom za udział w wyprawie rowerowej. /Zapraszamy do fotogalerii/

Dziękujemy uczestnikom za udział w wycieczce i zapraszamy na kolejne wyprawy rowerowe /Kalendarz imprez/

Anna Kuźmowicz