Dnia 04 czerwca 2013 odbył się szósty rajd rowerowy "długi" w ramach IV edycji Olsztyn. Aktywnie!, w której udział wzięło 36 rowerzystów. Wycieczka interesująca i była pełna atrakcji. Uczestnicy wycieczki rowerowej zwiedzili elektrownię biogazową w Łęgajnach i obserwatorium astronomiczne w Lamkówku. W drodze powrotnej rowerzyści zajechali na festyn do Sętala.
Udział w wycieczce był bezpłatny i wszyscy uczestnicy byli ubezpieczeni. Każdy miał możliwość udziału w ciekawych konkursach oraz bezpłatnych atrakcjach na terenie Leśnego Parku Linowego.

Rajd rozpoczął się spod siedziby warmińsko-mazurskiego oddziału PTTK w Olsztynie. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami było słonecznie i pogoda zachęcała do rowerowej przygody. Biorąc pod uwagę, okres wakacyjny frekwencja dopisała. Na starcie stawiło się 36 rowerzystów, pełnych energii do pokonania.

Wycieczkę prowadził Piotr Stecki a ciekawostki opowiadał licencjonowany przewodnik PTTK Jerzy popiołek. Ratownik medyczny, Krzysztof Czajka, nie musiał interweniować i to należy uznać za jeden z sukcesów, biorąc pod uwagę warunki terenowe i trudność trasy.

Pierwszym punktem, który rowerzyści zwiedzili, była elektrownia biogazowa w Łęgajnach. Naszym przewodnikiem był Pan Ryszard Kopcych. Proces wytwarzania energii elektrycznej „ze śmieci” jest stosunkowo prosty. Biogaz powstający w procesie fermentacji śmieci wysysany jest za pośrednictwem pomp przez studnie nawiercone aż do dna wysypiska. Warunkiem sprawnej fermentacji śmieci jest odpowiedni wiek wysypiska, właściwa ilość śmieci, odpowiednia wilgotność oraz temperatura. Po uruchomieniu wysypiska w pozyskiwanym biogazie było w granicach 53 – 58 % % metanu, obecnie jest to tylko 35 – 38 %, ponieważ nastąpił częściowy proces rozkładu warstwy organicznej śmieci. Za kilka lat cała elektrownia zostanie przeniesiona na inne wysypisko. Trwają poszukiwania tego miejsca.
Reszta w gazie to 32 - 34 % dwutlenku węgla, od 0,5 do 1 % tlenu i głównie azot. W ciągu godziny pozyskuje się około 350 m3 gazu. Biogaz tłoczony jest rurociągiem o długości 1800 m na teren Gospodarstwa Ogrodniczego w Łęgajnach, gdzie zlokalizowana jest elektrownia właściwa. Dostarczony biogaz jest paliwem dla 12-cylindrowego silnika produkcji firmy Jenbacher (Austria) o mocy 720 kW (ok. 1000 KM).
Do 2010 roku był to silnik 16-cylindrowy o mocy 972 kW. Silnik spalinowy pracujący przy obrotach 1500 obr./min. napędza generator trójfazowy o mocy 635 kW. Wytworzona energia wysyłana jest przez transformator 400 V/15 kV do sieci energetycznej i sprzedawana po 20 groszy za 1 kWh.
Do niedawna ciepło strat silnika spalinowego (ok. 600 kW mocy cieplnej) było sprzedawane Gospodarstwu Ogrodniczemu w Łęgajnach na ogrzewanie szklarni.

Kolejnym punktem było Lamkówko, gdzie znajduje się Obserwatorium Satelitarne Katedry Astronomii i Geodynamiki Wydziału Geodezji i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Obserwatorium Satelitarne w Lamkówku jest jedną z trzech polskich placówek, które zostały włączone, w 1992 roku do międzynarodowego programu IGS, w ramach którego obserwatorium prowadzi ciągle, 24 godzinne, śledzenie satelitów GNSS i wyniki obserwacji przekazuje poprzez Internet do światowych centrów gromadzenia i przetwarzania danych.
W 1997 roku Obserwatorium Satelitarne stało się punktem Europejskiej Zunifikowanej Sieci Wysokościowej. Na terenie Obserwatorium znajduje się także punkt fundamentalny krajowej osnowy grawimetrycznej, na którym prowadzone są cykliczne absolutne wyznaczenia przyspieszenia siły ciężkości Ziemi.
Wyniki obserwacji GPS wykonywane w Lamkówku są wykorzystywane do wyznaczania: ruchu płyt kontynentalnych, precyzyjnych orbit satelitów GPS, globalnego modelu jonosfery.
Do najważniejszych wyników prac badawczych uzyskanych przez nas za pomocą permanentnych obserwacji GPS stacji Lamkówko i innych stacji europejskich należą:
- doświadczalne potwierdzenie możliwości wyznaczania przemieszczeń płyt tektonicznych za pomocą ciągłych obserwacji GPS wykonywanych przez stacje odległe od siebie nawet o rząd 2500 km.
- opracowanie regionalnego modelu jonosfery o wysokiej rozdzielczości czasowej i przestrzennej oraz wykorzystanie tego modelu do śledzenia dynamiki jonosfery w okresie pełnego cyklu aktywności słonecznej.
- wykorzystanie informacji o zmianach w jonosferze w prognozowaniu prekursorów trzęsień Ziemi.

Z obserwatorium uczestnicy przejechali do Sętala, gdzie odbywał się festyn zorganizowany przez Stowarzyszenie Przyjaciół Sętala. Podczas festyn, każdy mógł zjeść ciepłą i smaczną grochówkę przygotowaną przez ww. organizatora.

Serdecznie dziękujemy:
- zarządowi firmy HEDESELSKABET i Panu Ryszradowi Kopcychowi za umożliwienie zwiedzenia elektrowni oraz udostępnione informacje,
- kierownikowi obserwatorium w Lamkówku za umożliwienie zwiedzania obserwatorium,
- Stowarzyszeniu Przyjaciół Sętala z ciepły poczęstunek i nie zapomniane wrażenia podczas festynu w Sętalu.

Dziękujemy uczestnikom i zapraszamy do udziału w kolejnym rajdzie rowerowym do Rezerwatu Sosny Taborskiej.

Zapraszamy do fotogalerii

Piotr Stecki